انتشار: مرداد 23، 1401
بروزرسانی: 26 آذر 1404

معرفی و دانلود کتاب دام نبوغ: چرا آدم های باهوش حماقت می کنند و چگونه تصمیم های عاقلانه بگیریم؟ | دیوید رابسن

دیوید رابسن (David Robson) در اثر نامبرده، با مرور زندگی شماری از شاخص ترین نوابغِ تمامِ دوران ها، به ما نشان می هد که چگونه برخورداری از نبوغ و هوشِ فراوان، در اغلب مواقع، بدل به مانعی عبورناپذیر در راستای اتخاذ تصمیمات درست و موجه و سازنده می گردد. به عبارتی، او در این کتاب قصد دارد با برشمردنِ خطراتی که زندگیِ انسانِ نابغه را در معرض تهدید قرار می دهند، نیمه ی تاریک نبوغ را نزد خوانندگان خویش نمایان سازد. البته که مؤلفِ کتاب دام نبوغ، تأکید بر نکاتِ مثبتِ بهره مندی از هوش وافر و نبوغ سرشار را فراموش نمی کند. با این حال، ضمن اشاره به این نکات مثبت، جزئیاتِ سازوکاری را فاش می سازد که بر اثر آن، فواید برخورداری از نبوغ، به دام هایی در پیش پای فرد نابغه بدل می گردد. برای مثال، رابسن در بخشی از کتاب خود، پس از تأکید بر اهمیتِ خصیصه ی مشورت پذیری در مسیر ساختن زندگی ای معقول و رضایت بخش، از گرایشی رایج در میان نوابغ سخن می گوید که ایشان را به نوعی خودبرتربینی و غرور کاذب سوق می دهد که نتیجه اش، در اغلب اوقات، بی اعتنایی نشان دادن به نصایح و مشورت های سودمند دیگران است.

تقدیر و تشکر
سرآغاز
[بخش اول]: روی بد سکۀ نبوغ: بهرۀ هوشی بالا، تحصیلات عالی و تخصص چطور در آتش حماقت می دمند؟
[1]: فراز و فرود ترمیت ها: هوش چه هست و چه نیست؟
[2]: استدلال های آشفته: خطرات ‘اختلال منطق’
[3]: بلای دانایی: زشت و زیبای ذهن متخصص
[بخش دوم]: رهایی از دام نبوغ: ابزاری برای استدلال و تصمیم گیری
[4]: جبر اخلاقی: پیش به سوی خرد بر پایۀ شواهد
[5]: قطب نمای عاطفی شما: قدرت خوداندیشی
[6]: ابزار مُهمل یابی: دروغ ها و اطلاعات نادرست را چطور تشخیص دهیم؟
[بخش سوم]: هنر یادگیری موفق: چگونه خرد بر پایۀ شواهد می تواند حافظۀ شما را بهبود بخشد؟
[7]: لاک پشت ها و خرگوش ها: چرا افراد باهوش
[8]: اندر مزایای دوای تلخ: نظام آموزش آسیای شرقی
[بخش چهارم]: حماقت و خرد جمعی: تیم ها و سازمان ها چه کنند که دچار دام نبوغ نشوند؟
[9]: ملزومات «تیم رؤیایی»: چطور ابَرگروه بسازیم
[10]: حماقت مثل آتشی شعله ور زبانه می کشد
سخن آخر
ضمیمه: طبقه بندی حماقت و خرد

منبع: https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%BA/book/66836

چنان که از توضیحات فوق پیداست، عموم خوانندگان، خصوصاً آن دسته از ایشان که به مباحث روان شناختی علاقه دارند، می توانند خود را مخاطب دیوید رابسن در کتاب دام نبوغ بدانند.

با دیوید رابسن بیشتر آشنا شویم

باری، هر تعریفی که از نبوغ داشته باشیم، احتمالاً بر سر این نکته که نوابغ انسان هایی خاص، متمایز، و البته، غبطه برانگیزند، اختلاف نظر نخواهیم داشت. اغلب ما، فارغ از آن که انسانِ برخوردار از نبوغ را دقیقاً واجد چه خصیصه های گوناگونی می دانیم، آرزو داریم که در نظر دیگران یکی از همین نوابغ به شمار رویم. چرا که به پیروی از باوری رایج، گمان می کنیم که نوابغ زندگی بس سرشارتر، پویاتر، و صدالبته، باکیفیت تری دارند. آنچه در کتاب دام نبوغ (The Intelligence Trap) خواهید خواند، شواهدی در اثباتِ نادرست بودن چنین باوری است.

درهمین حال، متیو فیشر، استاد دانشگاه ییل، آزمونی درخصوص معلومات دانش آموختگان در حیطۀ رشته تحصیلی شان به عمل آورد که نتایج آن در سال 2016 منتشر شد. او قصد داشت میزان دانش آن ها پیرامون مباحث اصلی رشتۀ تحصیلی شان را محک بزند، بنابراین ابتدا از آن ها خواست تا میزان شناختشان درخصوص مباحث کلیدی رشته شان را برآورد کنند. به طورمثال، از یک فیزیک دان می خواست تا درک خود را از مبحث ترمودینامیک ارزیابی کند و از فارغ التحصیلان زیست شناسی می خواست تا چرخۀ کرِب را تشریح کنند.

دیوید رابسنِ بریتانیایی نویسنده ای جوان و صاحب آثاری خواندنی در حوزه ی روانشناسی و علوم اعصاب است. هنگام بررسی کارنامه ی رابسن، علاوه بر پی بردن به عناوینِ جوایز و افتخارات گوناگونی که وی به کف آورده، متوجه سابقه ی همکاری های درخشان او با نشریات و رسانه هایی برجسته از قبیل New Scientist ،Aeon ،Guardian و BBC نیز، می شویم. مایه ی مسرت است که کتاب «دام نبوغ»، به عنوان تحسین شده ترین اثر رابسن، با ترجمه ای قابل قبول در دسترس مخاطبین فارسی زبان قرار دارد.

در بخشی از کتاب دام نبوغ می خوانیم

سپس فیشر، بدون اطلاع شرکت کنندگان، آزمایشی غافلگیرانه ترتیب داد: آن ها حالا می باید توضیحی دقیق دربارۀ اصولی بنویسند که پیش ازاین مدعی دانستن آن بودند. علی رغم آنکه بسیاری از آن ها مدعی بودند معلوماتشان درخصوص مباحث بالاست، بسیاری از آن ها قادر به نوشتن توضیحی منسجم دربارۀ مباحث ذکرشده نبودند. نکتۀ مهم این بود که این مسئله تنها زمانی صادق بود که آن ها قرار بود درخصوص مباحث مرتبط با رشتۀ خود اظهارنظر کنند.

فهرست مطالب کتاب

کلام را به درازا نکشانیم و اصل مطلب را بیان کنیم: کتاب دام نبوغ اثری روشنگر است که قصد دارد ما را با نگرشی متفاوت نسبت به ارزش هایی چون عقلانیت، نبوغ، استعداد و... آشنا سازد. بنابراین، مطالعه ی آن، چنان که دغدغه ی ارتقای کیفیت زندگی خویش را داشته باشیم، بی شک برایمان خالی از فایده نخواهد بود.

ترجمه ی فارسی کتاب دام نبوغ به قلم مرتضی امیرعباسی صورت گرفته، و انتشار آن به همت مؤسسه ی ترجمان علوم انسانی مقدور گشته است.

نکوداشت های کتاب دام نبوغ

در سال 2010، گروهی از ریاضی دانان، مورخان و ورزشکاران مأمور شدند اسامی خاصی را شناسایی کنند که در هریک از این رشته ها چهره ای شاخص هستند. برای مثال، آن ها باید با سه پاسخ «بله»، «خیر» و «نمی دانم» تشخیص دهند که آیا یوهانس دو گروت یا بنوتی ترون ریاضی دانان مشهوری هستند یا نه. همان طورکه شاید حدس بزنید، افراد متخصص در تشخیص چهره های شاخص هم رشتۀ خود عملکرد مطلوب تری داشتند (مثلاً ریاضی دان ها در شناسایی یوهانس دو گروت بهتر بودند) و همچنین توانایی بیشتری در شناسایی اسامی ساختگی و غیرواقعی (در این مورد: بنوتی ترون) نشان دادند. اما زمانی که خودانگارۀ آن ها از تخصصشان موضوع سؤال بود، ترجیح می دادند پاسخ سؤالات را حدس بزنند و، به جای اعتراف به ندانستن با عبارت «نمی دانم»، در میزان معلومات خود غلو کنند.

معرفی کتاب دام نبوغ: چرا آدم های باهوش حماقت می کنند و چگونه تصمیم های عاقلانه بگیریم؟

- اثری خواندنی و تأمل برانگیز. (Publishers Weekly)
- مطالب کتاب دام نبوغ مرا شیفته ی خود ساخت. (Anna Rosling Rönnlund)
- مطالعه ی کتاب دام نبوغ، برای هر فردی که ولو یک بار در زندگی خود، مرتکب اشتباهی مهلک و هولناک شده، ضرورت دارد. (Kirkus Reviews)

کتاب دام نبوغ مناسب چه کسانی است؟

نبوغ یکی از رازآمیزترین مفاهیم بشری است. برای پی بردن به این واقعیت، کافی است توجه داشته باشیم که واژه ی نبوغ، بسته به بسترهای متفاوتی که در آن ها به کار می رود، معانی متعدد و چه بسا متضادی را به ذهن متبادر می سازد. نزد برخی، نبوغْ مایه ای الهی دارد. کسانی که به چنین برداشتی از نبوغ قائلند، نوابغ را انسان هایی ویژه و متمایز می دانند که قادرند از مجرای کشف و شهود و الهام به بصیرت هایی دست یابند که برای آحاد مردم غیرقابل دسترس می نمایند. برخی دیگر امّا، نبوغ را جز بهره ی هوشیِ سرشار نمی دانند. این دسته، در تعریف نبوغ، به جای عطف توجه به امور رازآلود و آن جهانی، به مفاهیم و داده های علوم تجربی، از جمله دو علم روان شناسی و عصب شناسی، استناد می کنند. در این میان، عده ای نیز بر آن اند که نبوغ، بیش از هر چیز، تواناییِ جهت دهی به زندگی بر مبنای اصولِ پذیرفته شده ی منطقی و عقلانی است. کسانی که نبوغ را این چنین تعریف می کنند، بر این باورند که برای نابغه به شمار آمدن، برخورداری از هوش سرشار ابداً ضروری نیست. زیرا مسلم است که بدون اتکا به ضریب هوشی بالا نیز می توان پی به چندوچونِ قواعدِ عقل سلیم بُرد!

کتاب دام نبوغ اثری روانشناختی است که به قلم دیوید رابسن به رشته ی تحریر درآمده. در این کتاب با نظریاتی بدیع و نو مواجه خواهید شد که به طور خلاصه چنین اظهار می دارند: وجود نبوغ و هوش سرشار در افراد، برخلاف آنچه گمان می شود، اغلب منجر به اتخاذ تصمیمات غیرقابل دفاع و چه بسا نابخردانه از سوی ایشان می گردد.