نظریۀ روانکاوی زیگموند فروید دیدگاه جامعی است که تمام جنبه های مختلف شخصیت انسان و همچنین درمان اختلالات شخصیتی را در بر می گیرد. این نظریه برای نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم مطرح شد. بر اساس نظریۀ روانکاوی فروید، تعارض های ناخودآگاه بین بخش های مختلف روان را می توان علت اصلی رفتارهای نابهنجار فردی دانست. روبن اسبورن نیز در کتاب مارکسیسم و روانکاوی جنبه های مختلفی از نظریۀ روانکاوی را مورد بررسی قرار می دهد.
کتاب مارکسیسم و روانکاوی نوشتۀ روبن اسبورن به بررسی نظریۀ روانکاوی توسط مارکسیست ها و در مقابل بررسی مارکسیسم توسط روانکاوها می پردازد. در این اثر، با برخی از مهم ترین آرا و نظریات زیگموند فروید و کارل مارکس نیز آشنا می شویم.
دربارۀ کتاب مارکسیسم و روانکاوی
حالا به نظریۀ پدر ابتدایی بازمی\u200f گردیم: کارکرد اصلی آن این است که ترکیب بسیاری از مفاهیم متناقض را با یکدیگر امکان\u200f پذیر می \u200fکند. فروید از ماهیت تخمینی آن آگاه بود و درباره\u200f اش گفت: «من عادت کرده \u200fام که از حرف\u200f هایم سوء\u200fبرداشت شود، بنابراین فکر نمی \u200fکنم این صراحت بی\u200fراه باشد که در ارائۀ چنین استنتاجاتی ابداً از ماهیت پیچیدۀ پدیده\u200f هایی غافل نیستم که باعث پیدایششان شد؛ تنها ادعای\u200f مطرح\u200f شده این است که عامل جدیدی به خاستگاه \u200fهای ازپیش \u200fدانسته یا هنوزشناخته \u200fنشدۀ دین، اخلاق و جامعه افزوده شده که به تجربۀ روانکاوی مجهّز است.»
فهرست مطالب کتاب
بیایید نگاه دقیق تری به محتوای کتاب مارکسیسم و روانکاوی داشته باشیم. روبن اسبورن بخش نخست کتاب و فصل اول را با ارائۀ مفهوم بنیادین روانکاوی آغاز می کند: زیربنای تمام اندیشه ها و اعمال آگاهانه فرایندهای ناخودآگاهی هستند که در عبارت ذهن ناخودآگاه جمع شده است. او هیپنوتیزم یا خواب مصنوعی را نمونه ای چشمگیر از وجود رویدادهای ذهنی برمی شمارد. هدف نویسنده در فصل دوم پرداختن به طرح کلی نظریۀ زندگی غریزی است که نظریۀ روانکاوی ارائه کرده؛ بنابراین سراغ تعاریف متنوعی از غرایز می رود و رشد جنسی و مراحل آن را بررسی می کند. نویسنده در فصل سوم سراغ رویاها می رود و رویا را از منظر نظریات فروید و همچنین نظریۀ روانکاوی مورد بررسی قرار می دهد. در فصل چهارم دربارۀ برخی اَشکال رفتاری بحث می شود که به واسطۀ آن ها، گرایش های ناخودآگاه در تلاش برای ابراز وجودند. در ادامه، نویسندۀ کتاب مارکسیسم و روانکاوی در بخش دوم به سراغ اشتراکات میان آرای فروید و مارکس می رود. در کل، روبن اسبورن در این اثر قصد دارد نشان دهد نظریۀ روانکاوی فروید و مارکسیسم در بررسی و مطالعۀ انسان، رویکردهایی متقابل و مکمل اند.
کتاب مارکسیسم و روانکاوی برای چه کسانی مناسب است؟
کتاب مارکسیسم و روانکاوی (Marxism and Psychoanalysis) اثر روبن اسبورن (Reuben Osborn) بررسی نظریۀ روانکاوی توسط مارکسیست ها را مد نظر قرار می دهد و در عین حال، ارزیابی مارکسیسم به وسیلۀ روانکاوها را در دستور کار دارد؛ از سوی دیگر، هر دوی این رویه ها را به صورت کلی و جامع بررسی می کند. روبن اسبورن در این اثر کوشیده است روابط متقابل بین ابعاد مختلف زندگی ذهنی انسان را با تکیه بر توصیفات فروید شرح دهد و جهان عینی فرایندهای اقتصادی و اجتماعی را با نگاهی به مارکسیسم تشریح کند. در واقع استدلال اصلی این است که نظریۀ فروید و مارکس در تقابل با یکدیگرند، اما به هیچ وجه ناقض هم نبوده و نیستند و به نوعی مکمل همدیگرند.
دورۀ «مقاربت جنسی لگام\u200f گسیخته» که انگلس بدان اشاره کرد با دورۀ پس از کشتن پدر ابتدایی شباهت\u200f هایی دارد که از طریق ارضای نامحدود تکانه \u200fهای جنسی، ممکن شده بود. و همان\u200fطور که انگلس خاطرنشان می\u200f کند «رواداری متقابل مردان جوان» برای ثبات جامعه ضروری بود؛ فروید هم معتقد است برادران برای به\u200fزیستی در کنار یکدیگر، ناگزیر از وضع و استقرار موانع هم\u200f خوابگی با محارم بودند. و در نهایت ازدواج گروهی معادل با نخستین توتم گروهی است که در خلال آن، تقابل دوسویه و حسادت فروکوفته می\u200f شود و امیال جنسی در خارج از گروه یا خاندان برآورده می شود.